Gạt nước ô tô, hay cụ thể hơn là trên kính chắn gió, đóng vai trò thiết yếu trong việc đảm bảo tài xế luôn có tầm nhìn rõ ràng khi di chuyển. Với chức năng loại bỏ bụi bẩn và nước đọng, gạt nước giúp giữ cho kính lái luôn sạch, mang lại tầm nhìn thông thoáng và an toàn hơn cho người lái.
Nhưng liệu bạn đã thực sự hiểu cách gạt nước hoạt động hay cấu tạo của nó ra sao? Trong bài viết này, AP Car Care sẽ giúp bạn tìm hiểu về nguyên lý hoạt động, cấu trúc, và các đặc điểm nổi bật của bộ phận quan trọng này.
Lịch sử hình thành của gạt nước ô tô
Mary Anderson, một nữ doanh nhân người Mỹ, là người đầu tiên phát minh ra gạt nước cho ô tô vào năm 1903. Thiết kế của bà gồm một cánh tay gạt đơn giản gắn vào một cần tay bên trong xe. Tài xế có thể xoay tay cầm để gạt nước trên kính chắn gió thủ công, giúp cải thiện tầm nhìn trong thời tiết xấu.
Sau phát minh của Mary Anderson, hai nhà sáng chế người Mỹ, William và Fred Folberth, đã phát triển hệ thống gạt nước tự động đầu tiên vào năm 1921, sử dụng lực từ động cơ hút để chuyển động các lưỡi gạt. Trong những năm 1960, công nghệ gạt nước tiếp tục được cải tiến với việc bổ sung chức năng điều chỉnh tốc độ gạt nước, cho phép tài xế thay đổi tốc độ gạt tùy theo lượng mưa.
Ngày nay, gạt nước ô tô được tích hợp công nghệ cảm biến mưa, tự động kích hoạt khi phát hiện nước trên kính chắn gió. Điều này giúp tối ưu hóa khả năng hoạt động của gạt nước, đồng thời cải thiện trải nghiệm lái xe an toàn hơn cho tài xế.
Cấu tạo chung của cần gạt nước ô tô
Cấu tạo của cần gạt nước ô tô bao gồm hai hệ thống chính, được thiết kế để đảm bảo kính chắn gió luôn sạch và tầm nhìn của người lái được rõ ràng trong mọi điều kiện thời tiết:
Cần gạt nước và lưỡi gạt
Cần gạt nước được thiết kế với lưỡi gạt bằng cao su hoặc kim loại, gắn trên thanh gạt chính. Khi cần gạt chuyển động, các lưỡi gạt di chuyển đồng thời để làm sạch nước và bụi bẩn trên toàn bộ bề mặt kính chắn gió. Lưỡi gạt bằng cao su giúp bám sát vào bề mặt kính, làm sạch mọi tạp chất mà không làm trầy xước kính, trong khi lưỡi gạt bằng kim loại bổ sung độ bền và sức chống chịu khi hoạt động liên tục.
Cụm công tắc điều khiển gạt nước
Công tắc điều khiển gạt nước cho phép người lái dễ dàng lựa chọn các chế độ gạt khác nhau, tùy thuộc vào nhu cầu và điều kiện thời tiết. Công tắc này không chỉ điều chỉnh tốc độ và chế độ gạt (nhanh, chậm, ngắt quãng) mà còn có chức năng điều khiển hệ thống phun nước rửa kính, đảm bảo kính luôn trong trạng thái sạch sẽ khi cần thiết.
Ngoài ra, hệ thống còn tích hợp một số bộ phận hỗ trợ quan trọng khác:
Mô tơ gạt nước
Đây là động cơ điện một chiều với hai tốc độ quay: nhanh và chậm, cung cấp sức mạnh cho cần gạt di chuyển. Mô tơ được điều chỉnh thông qua công tắc dạng cam, giúp cần gạt luôn dừng đúng vị trí dưới cùng của kính chắn gió khi tắt, tránh tình trạng dừng giữa chừng làm ảnh hưởng đến tầm nhìn của người lái.
Hệ thống phun nước rửa kính
Khi kích hoạt chế độ rửa kính, nước rửa sẽ được bơm từ bình chứa qua hệ thống ống dẫn và phun trực tiếp lên kính chắn gió qua các vòi phun đặt ở phía dưới. Hệ thống này giúp loại bỏ bụi bẩn và các vết bám cứng đầu, tăng cường khả năng quan sát cho người lái.
Công dụng của cần gạt nước ô tô
Cần gạt nước có nhiệm vụ không chỉ đơn thuần là loại bỏ bụi bẩn và nước mưa trên kính chắn gió, mà còn là công cụ giúp tài xế duy trì tầm nhìn rõ ràng và an toàn. Với cơ chế hoạt động liên tục của hai thanh gạt, cần gạt nước đảm bảo rằng kính chắn gió luôn sạch sẽ, mang lại tầm nhìn tốt nhất cho người lái và tối ưu hóa độ an toàn cho cả xe và các phương tiện xung quanh.
Cách sử dụng cần gạt nước ô tô
Trên mỗi dòng xe, cần điều khiển gạt nước thường được bố trí ở bên trái hoặc bên phải vô lăng, đối diện với nút điều chỉnh đèn xi nhan, giúp người lái dễ dàng thao tác. Dưới đây là cách sử dụng cần gạt nước để đảm bảo tầm nhìn luôn rõ ràng trong mọi điều kiện thời tiết:
Việc mở cần gạt nước rất đơn giản. Bạn chỉ cần đẩy cần điều khiển lên hoặc xuống, tương ứng với các ký hiệu như sau:
- OFF – Tắt chế độ gạt nước.
- MIST – Gạt nhẹ khi có sương mù hoặc nước đọng nhẹ.
- LOW – Chế độ gạt chậm, phù hợp khi mưa nhỏ.
- HIGH – Chế độ gạt nhanh, dành cho mưa lớn.
- INT – Gạt gián đoạn, phù hợp khi mưa lác đác.
Trong quá trình sử dụng, bạn có thể sử dụng núm xoay trên cần điều khiển để điều chỉnh tốc độ gạt nước, linh hoạt với cường độ mưa.
Để xịt nước rửa kính, bạn chỉ cần kéo nhẹ cần điều khiển về phía vô lăng. Hệ thống sẽ phun nước rửa lên kính chắn gió và cần gạt sẽ tự động làm sạch các vết bẩn cứng đầu, đảm bảo kính luôn sáng rõ và tầm nhìn không bị cản trở.
Ngoài ra, trên các dòng xe cao cấp, hệ thống gạt nước còn được trang bị chế độ cảm biến tự động. Cảm biến quang học trên kính chắn gió nhận biết độ ẩm và lượng nước mưa để điều chỉnh cường độ gạt phù hợp.
Khi chuyển sang chế độ “Auto”, hệ thống sẽ tự động kích hoạt và điều chỉnh tốc độ gạt nước tùy theo điều kiện thời tiết. Thường thì cảm biến này nằm gần gương chiếu hậu trung tâm, giúp người lái luôn duy trì tầm nhìn tốt mà không cần can thiệp thủ công.
Những dấu hiệu cần gạt nước ô tô cần thay
Gạt nước để lại vệt bẩn hoặc không làm sạch hoàn toàn
Nếu cần gạt nước để lại vệt mờ, bụi bẩn hoặc không làm sạch hoàn toàn bề mặt kính chắn gió, đây là dấu hiệu cho thấy lưỡi gạt đã bị mòn hoặc chai cứng. Điều này thường xảy ra khi lưỡi gạt bị lão hóa, mất độ đàn hồi, khiến khả năng bám sát và làm sạch kính giảm.
Cần gạt nước tạo tiếng ồn khi hoạt động
Khi cần gạt nước phát ra âm thanh rít hoặc tiếng kêu khó chịu trong quá trình hoạt động, điều này có thể do lưỡi gạt đã bị nứt nẻ hoặc chai cứng. Tiếng ồn này không chỉ gây khó chịu mà còn làm giảm hiệu quả làm sạch của cần gạt nước.
Lưỡi gạt bị nứt hoặc biến dạng
Quan sát thấy lưỡi gạt bị nứt, sứt mẻ hoặc cong vênh là một dấu hiệu rõ ràng cho thấy cần gạt nước không còn hoạt động hiệu quả. Khi lưỡi gạt mất đi độ linh hoạt ban đầu, nó không còn khả năng bám đều vào mặt kính, dẫn đến hiệu quả làm sạch kém.
Gạt nước không đồng đều hoặc bị giật
Khi cần gạt nước chuyển động không đều, bị giật hoặc không thể làm sạch các vùng nhất định trên kính chắn gió, đây là dấu hiệu của lưỡi gạt đã xuống cấp hoặc mô tơ gạt nước gặp vấn đề.
Khi phát hiện các dấu hiệu trên, việc thay mới cần gạt nước là cần thiết để đảm bảo tầm nhìn luôn rõ ràng và an toàn khi lái xe. Thay lưỡi gạt nước định kỳ mỗi 6-12 tháng, hoặc sớm hơn nếu xe thường xuyên hoạt động trong điều kiện thời tiết khắc nghiệt, là cách tốt nhất để duy trì hiệu quả của hệ thống gạt nước.
Những lưu ý khi mua cần gạt nước bạn cần biết
Dưới đây là một số kinh nghiệm hữu ích giúp bạn chọn mua cần gạt mưa ô tô chất lượng, phù hợp với xe và tối ưu hiệu quả sử dụng:
Kiểm tra kích thước và loại cần gạt nước phù hợp với xe
Trước khi mua, hãy chọn loại có kích thước cần gạt nước tương ứng với xe của bạn. Mỗi dòng xe sẽ có kích thước cần gạt khác nhau và thông số này thường được ghi trên bao bì sản phẩm hoặc có thể tìm thấy trong hướng dẫn sử dụng xe. .
Chọn vật liệu lưỡi gạt tốt và bền
Lưỡi gạt nước bằng cao su hoặc silicone là lựa chọn phổ biến. Cao su cho khả năng gạt tốt, nhưng dễ bị lão hóa nhanh hơn khi gặp nhiệt độ cao hoặc ánh nắng gay gắt. Ngược lại, lưỡi gạt silicone có tuổi thọ cao hơn và hoạt động tốt hơn tuy nhiên giá có thể cao hơn một chút.
Chọn cần gạt có thương hiệu
Ưu tiên các thương hiệu uy tín và được nhiều người đánh giá cao như Bosch, Michelin, Valeo hay Denso, vì các sản phẩm từ những thương hiệu này thường được kiểm định chặt chẽ về chất lượng và độ bền. Hãy tránh những sản phẩm giá rẻ, không rõ nguồn gốc vì chúng thường có tuổi thọ ngắn và không hoạt động hiệu quả.
Chọn loại gạt nước nhiều tính năng
Nếu xe của bạn thường xuyên sử dụng trong môi trường khắc nghiệt như nắng gắt hoặc mưa lớn, hãy chọn lưỡi gạt có khả năng chịu nhiệt, chống tia UV, và chống đóng băng. Các sản phẩm này được thiết kế để bền trước những yếu tố thời tiết xấu, giúp kéo dài tuổi thọ và hiệu quả sử dụng.
Kiểm tra chính sách bảo hành
Gạt nước là bộ phận hoạt động liên tục nên rất dễ bị hỏng. Do đó, việc lựa chọn sản phẩm có chính sách bảo hành tốt sẽ giúp bạn yên tâm hơn khi sử dụng, đồng thời có thể dễ dàng thay mới nếu sản phẩm gặp sự cố trong thời gian đầu.
Qua những chia sẻ trên, chúng ta có thể thấy rằng hệ thống gạt nước ô tô không chỉ đơn thuần là một bộ phận hỗ trợ mà còn là yếu tố quyết định giúp đảm bảo an toàn cho tài xế và hành khách trong suốt quá trình di chuyển.
Hy vọng rằng những thông tin trên sẽ hữu ích cho bạn trong việc chăm sóc và bảo trì chiếc xe của mình. Đừng quên kiểm tra và thay thế lưỡi gạt nước định kỳ để đảm bảo tầm nhìn luôn rõ ràng, đặc biệt trong những điều kiện thời tiết khắc nghiệt.